Cao is de afkorting van collectieve arbeidsovereenkomst. In jip-en-janneketaal: een document waarin allemaal regels staan over het werken en arbeidsvoorwaarden zoals salarissen, garantielonen in een bepaalde bedrijfstak, sector of branche. Voorbeeld: Heb je een bouwbedrijf? Dan dien je de regels van de Bouw Cao te volgen. Heb je een schildersbedrijf? Dan volg je de Schilders Cao.
Hoeveel?
Ons kikkerlandje telt zo’n 1100 cao’s! Dit aantal kun je onderverdelen in ondernemings-cao’s ca. 300 en bedrijfstak cao’s ca. 800. Een voorbeeld van een ondernemings-cao is die van Philips en de ABN AMRO bank. Hele grote bedrijven dus die een eigen cao hebben geregeld. Bedrijfstak cao’s zijn cao’s voor de gehele bedrijfstak en of sector. Voorbeelden hiervan zijn de cao’s voor de kappers en schilders.
Cao salarissen en lonen
In de cao’s zijn afspraken gemaakt over arbeidsvoorwaarden waaronder de salarissen en garantielonen per functie en werkervaring. Als werkgever dien je dus goed te kijken welk salaris past bij welke functie en werkverleden van jouw medewerker. Dit heet het inschalen van je medewerkers. Dit is een zorgvuldige klus. Want als je hierin fouten maakt en het blijkt dat jij jouw medewerker onderbetaalt dan krijg je een hoge boete. Check dan ook altijd goed of je valt onder een cao en check goed de loontabellen om jouw medewerkers goed in te schalen.
Voor de arbeidsrecht-freaks onder ons is het leuk om te melden dat de wetgever een speciale wet in het leven heeft geroepen over de werking van een cao: De Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst (WET CAO). In deze wet, om precies te zijn, art. 1 lid 1 staat in prachtig juridisch proza vermeld wat een cao is:
“Onder collectieve arbeidsovereenkomst wordt verstaan de overeenkomst, aangegaan door een of meer werkgevers of een of meer verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid van arbeiders, waarbij voornamelijk of uitsluitend worden geregeld arbeidsvoorwaarden, bij arbeidsovereenkomsten in acht te nemen”.
Wie regelt een cao?
Een cao wordt dus gezamenlijk bepaald door werkgevers of werkgeversorganisaties, brancheverenigingen en vakbonden, zoals de FNV, CNV en De Unie. In geval van een ondernemings-cao is de werkgevende partij zoals een ABN AMRO en een Philips in samenwerking met de werknemersorganisaties/vakbonden.
Wat staat er in?
Een cao bevat alle rechten en plichten van werkgevers én werknemers. Denk aan werktijden, uurlonen, minimumlonen, salarisschalen, pensioenregeling, vakantiedagen, atv/adv-dagen, loondoorbetaling bij ziekte, toeslagen zoals bij overwerk, vergoedingen zoals reiskosten, etc.
Heeft iedereen een collectieve arbeidsovereenkomst?
Nee, maar wel heel veel branches werken met een cao.
Wanneer geldig?
Ondernemings-cao Wanneer een cao resultaat door alle betrokken wordt goedgekeurd dus zowel de ondernemingen zoals Philips of ABN AMRO en de vakbonden of werknemersorganisaties is de cao geldig. Val je onder zo’n ondernemings-cao dan dien je die te volgen.
Bedrijfstak cao – cao via branchevereniging Ben jij als bedrijf lid van een branchevereniging / werkgeversorganisatie? En die branchevereniging / werkgeversorganisatie heeft een cao afgesloten met de vakbonden? Zo ja, dan ben je via je lidmaatschap verbonden met de desbetreffende cao. De activiteiten van jouw bedrijf moeten dan wel, zoals dat zo mooi heet, ‘onder de werkingsfeer vallen van de cao’. In jip-en-janneketaal: het soort werkzaamheden van je bedrijf en de functies van medewerkers in jouw bedrijf moeten overeenkomen met wat er in die cao staat.
Algemeen verbindend verklaarde cao Let op: Geen lid van een branchevereniging? Dan kan je toch nog wél verplicht zijn om een cao te volgen.
Wanneer een cao namelijk algemeen verbind is verklaard voor een sector dan is die gehele sector verplicht op die cao te volgen. Denk aan de Bouw Cao. Ook al ben je niet lid van een branchevereniging dan ben je toch verplicht de bouw cao te volgen. Check de site van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daar staan alle cao die algemeen verbindend zijn verklaard.
Verschillende cao’s per sector
Om te bepalen welke cao van toepassing is, kijk je in eerste instantie naar de cao die er in jouw bedrijfstak bestaan. Vervolgens kijk je naar de werkingssfeer van jouw bedrijf. Bijvoorbeeld; zijn het afbouw en bouwwerkzaamheden? De volgende stap is dus het kiezen welke cao er voor jouw bedrijf van toepassing is.
Twijfel je welke cao voor jou van toepassing is? Laat je dan goed adviseren. Want het kan behoorlijk in de kosten schelen wanneer je per ongeluk de verkeerde cao hanteert. Dat moet je niet willen.
Verplicht of niet verplicht?
Een collectieve arbeidsovereenkomst is niet verplicht. Wanneer jouw bedrijf niet valt onder een cao en er ook geen ondernemings-cao of bedrijfstak-cao die algemeen verbindend is verklaard van toepassing is, dan hoef je je als werkgever niet te houden aan wat voor cao dan ook.
Geen Collectieve arbeidsovereenkomst? Stel een bedrijfsreglement / AVR op
Als werkgever is het dan verstandig om een bedrijfsreglement of AVR (Arbeidsvoorwaardenreglement) op te stellen. Hierin staan de basisregels voor het werken bij jouw bedrijf. Denk aan werktijden, salaris en loonschalen, wel of geen atv dagen, het aantal vakantiedagen etc.
Let op: jouw bedrijfsreglement moet minimaal voldoen aan de regels van het arbeidsrecht. Deze staan in het Burgerlijk Wetboek. Een voorbeeld in jip-en-jannektaal: een medewerker heeft minimaal recht op 8% vakantiegeld. En bij ziekte tijdens dienstverband moet je minimaal 70% van het loon doorbetalen in het eerste ziekte jaar. En dat loon mag dan niet lager zijn de het wettelijk minimumloon.
